Select language:

Gry i zabawy ważne dla rozwoju dziecka, cz. II

RODZAJE ZABAW

                Gry i zabawy ze względu na treść ruchową można podzielić na kilka kategorii. Są to:  

Zabawy i gry ze śpiewem - zabawy te u dzieci bardzo dobrze rozwijają poczucie rytmu. Wpływają na ich umuzykalnienie. Kształtują koordynację i estetykę ruchową oraz harmonię i właściwe ułożenie ciała. Umożliwiają rozwijanie indywidualnych, twórczych zdolności dzieci oraz ich talentów. Wpływają kojąco na poprawę nastroju a ponad to przyczyniają się do wyzwolenia pozytywnych emocji (radość, zadowolenie). Działają relaksacyjnie, odprężają i poprawiają nastrój. Oprócz tego zabawy ze śpiewem są rodzajem ćwiczenia oddechowego. Mobilizują do dobrego oddychania z efektywną fazą wydechową.

Zabawy i gry orientacyjno-porządkowe – umożliwiają dzieciom wytworzenie zdolności skupiania uwagi, opanowania oraz zdobycia pewnych umiejętności. Uczą zajmowania stanowiska we właściwym miejscu i zdobycie nowych informacji (np. odszyfrowanie ustalonych wcześniej znaków i sygnałów, kontaktowanie się bez słów, opanowanie zasad ruchu drogowego czy przejścia przez jezdnię) oraz  zachowywania porządku i ładu (np. odpowiednie ustawienie grupy, podział na zespoły, zbiórki, w rzędzie lub w dwurzędzie, w kole, w rozsypce).Gry i zabawy te kształtują właściwą i szybką reakcję dzieci na dany bodziec. Umożliwiają zdobycie zdolności orientacji w przestrzeni, spostrzegawczości i kojarzenia. Pokazują dzieciom odpowiednie formy i normy zachowań.

Zabawy i gry z elementami równowagi - zabawy te wpływają na doskonalenie koordynacji wzrokowo – ruchowej. Kształtują u dzieci umiejętność zachowywania koncentracji uwagi, spokoju, opanowania wewnętrznego. Są związane z ćwiczeniami takimi, jak chodzenie po równoważni, utrzymanie równowagi na jednej nodze, skoki, przejścia po ziemi z wprowadzeniem zwężenia terenu, przekraczanie naturalnych przeszkód lub rozłożonych przyborów na ziemi. Ćwiczenia te wymagają zastosowanie zasady stopniowania trudności odpowiednio dostosowanych do grupy dzieci.

Zabawy i gry na czworakach - zabawy te nie tylko rozwijają fizycznie, ale korygują wady postawy (na przykład skrzywienie kręgosłupa). Sprzyjają prawidłowemu ukształtowaniu się fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. Chód na czworaka, pełzanie jest ćwiczeniem siły. Korzystnie wpływają na motorykę ciała dzieci, wzmacniając aparat więzadłowy oraz kostno - stawowy przez wzmocnienie dużych grup mięśni. Pozycja na czworakach, podpierająca ciało w czterech punktach, daje możliwość przeprowadzenia wielu emocjonujących zabaw i gier ruchowych - bezpiecznych i działających leczniczo (ćwiczenia korekcyjne).

Zabawy i gry z mocowaniem – rozwijają u dzieci siłę mięśni ramion, pasa barkowego pośrednio tułowia oraz nóg. Organizowane powinny być raczej dla dziećmi starszych. Dają możliwość przeżycia wielu emocji. Wykonywane ruchy muszą być dla dzieci bezpieczne a zabawy tego typu powinny odbywać się pod kontrolą osób starszych.

Zabawy i gry bieżne - są najczęstszą metodą zajęć ruchowych z dziećmi. Zawierają naturalne elementy ruchu. Składnikiem ruchowym tego typu zabawy jest bieg. Pobudzają do pracy układ oddechowy i układ krążenia. Podnoszą ogólną wydolność fizyczną. Rozwijają szybkość, siłę, koordynację ruchową, umiejętność koncentracji. W tego typu zabawach należy zwrócić uwagę na to, aby bieg odbywał się lekko na palcach, swobodnie z naturalną pracą ramion.   

Zabawy i gry rzutne, celowania i toczenia - zabawy te powinny być odpowiednio dobrane do wieku dzieci, gdyż są czynnościami trudnymi. Kształtują u nich siłę, celność rzutu, zręczność oraz pewność rzutów i chwytów. Mają duży wpływ na rozwój pasa barkowego oraz mięśni tułowia. Koordynują układ wzrokowy z układem ruchowym, doskonalą koncentrację oraz skupianie uwagi. Rzuty mogą być wykonywane z miejsca i w ruchu, np. z chodu czy biegu. Stanowią przygotowanie do gry sportowej z piłką. Mogą odbywać się w różnych pozycjach wyjściowych, nie tylko w pozycji stojącej. Można wykorzystać ćwiczenia z elementami czołgania, na czworakach, rzuty z siadu do celu, z woreczkiem czy piłeczką. Celem rzutów może być kosz, tarcza na ścianie, koło na podłodze.

Zabawy i gry kopne - zabawy te doskonalą u dzieci umiejętność prowadzenia oraz podbijania piłki nogą. Przygotowują do zdobycia umiejętności gry w piłkę nożna. Wpływają na zdolność koordynacji ruchu połączonej z szybkością i zwinnością, zwinnością i celnością, rozwijają właściwą reakcję, spostrzegawczość i koncentrację. Oprócz tego uczą współpracy w zespole oraz dyscypliny. Mogą być wykonane za pomocą piłki, woreczka czy lotki. Zabawy te wywołują wiele emocji wśród dzieci ćwiczących a szczególnie wśród chłopców.

Zabawy i gry skoczne -  zabawy te mają podobny wpływ na organizm dziecka jak zabawy bieżne. Rozwijają motorykę głównie przez wzmacnianie stawów kończyn dolnych (szczególnie skokowych i kolanowych oraz biodrowych). Wpływają na kształtowanie koordynacji ruchowo - nerwowej, głównie gdy skok połączony jest z biegiem. Są przez dzieci bardzo lubiane i dobrze wpływają na ich ogólny stan fizyczny. Należy wdrażać do prawidłowego wykonywania skoku, tzn. że po skoku trzeba wylądować na lekko ugięte nogi i na przednią połowę stóp a nie na pięty. Skoki wadliwie wykonane są szkodliwe. Ich siły ciążenia ciała przenoszą się na kręgosłup. Zabawy i gry skoczne powinny mieć charakter swobodnego pokonywania przeszkód. Do tego służyć mogą: ławeczki gimnastyczne, krzesełka, drabinki, różnego rodzaju wieże, płotki, schody, kłody, wzniesienia terenu.

Zabawy i gry z elementami wspinania się - mają wpływ ogólnorozwojowy, przyczyniają się do kształtowania mięśni całego ciała. Wzmacniają szczególnie mięśnie tułowia, pas barkowy i siłę ramion. Uczą dzieci bezpiecznego chwytu oraz pokonywania przeszkód. W sposób naturalny oswajają z wysokością, wyrabiają zaradność i odwagę. Kształtują charakter oraz siłę woli. Umożliwiają dzieciom zdobycie takich cech jak: dokładność, opanowanie, samodyscyplina, a także śmiałość, odwagę, samodzielność. Wpływają na rozwijanie logicznego myślenia i ich praktycznego zastosowania w praktyce. Do tego rodzaju gier i zabaw służyć mogą: ławeczki gimnastyczne, drabinki, różnego rodzaju wieże, płotki, schody, wzniesienia terenu, skarpy.

Wyścigi na wesoło – to gry i zabawy zawierające  w sobie elementy rywalizacji. Organizacja tego typu zabaw powinna przebiegać bez stosowania zbyt rygorystycznych przepisów. Mają one ogromny wydźwięk emocjonalny, dostarczając ćwiczącym wiele emocji i radości. Kształcą szczególnie duże grupy mięśniowe, układ oddechowy, krwionośny. W zależności od sposobu zorganizowania zabawy, dobranej pozycji wyjściowej, stosowane mogą być odpowiednie przybory (szarfy, krążki, woreczki, piłki, obręcze, laski - u dzieci starszych) a organizowane mogą być na sali gimnastycznej, w terenie otwartym czy w wyznaczonej przestrzeni środowiska naturalnego( teren powinien być bezpieczny dla ćwiczących)

Z powyższego opisu możemy wyciągnąć wniosek, że gry i zabawy ruchowe są wspaniałą metodą służącą prawidłowemu rozwojowi dziecka. Można je wykorzystywać nie tylko w instytucjach wychowawczo – edukacyjnych , ale i w domach w procesie wychowywania dzieci. Wszystkie cechy, które kształtują one u dzieci, będę przez nie wykorzystywane w późniejszym życiu.

 

Opracowała: mgr Edyta Dufaj

 

Literatura:


E. Franus, Sprawdziany rozwoju dziecka od urodzenia do szóstego roku życia, Warszawa 1975

A. Kalinowski, Ćwiczę i bawię się z dzieckiem, Warszawa1989

E.A. Arkin, „Współczesne poglądy na zabawę”, w: „Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży”, red. M. Żebrowska, PWN, Warszawa 1986

W. Sheborn, Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997

K. Wlaźnik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, Warszawa 1972